اثر متقابل رژیم‌های آبیاری و منابع مختلف نیتروژن بر عملکرد و کارایی مصرف آب در گندم

امروزه با افزایش روزافزون جمعیت و نیاز به غذا و محدودیت منابع آب، افزایش عملکرد در واحد حجم آب مصرفی اهمیت یافته است. برای تعیین نیاز آبی محصول گندم و اثر متقابل آن با نیتروژن روی کارایی مصرف آب، تحقیقی در قالب طرح فاکتوریل با طرح پایۀ‌ بلوک‌های کامل تصادفی و با چهار تکرار از سال 79- 1376 در دشت تبریز به اجراء درآمد. آبیاری‌ها از تیمار I1 تا I4 به‌ترتیب زمانی که نسبت عمق آب آبیاری به تبخیر انباشته از تشت کلاس A به 4/0، 6/0، 8/0 و 1 می‌رسید، انجام می‌گرفت. نیتروژن به مقدار 140 کیلوگرم در هکتار در تیمارهای N1 تا N3 به ترتیب از منابع کودی سولفات آمونیم، اوره و نیترات آمونیم مصرف گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که اختلاف عملکرد بیولوژیک و دانه بین تیمار I1 و بقیۀ تیمارها از نظر آماری معنی‌دار بود ولی بین تیمارهای دیگر اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. تیمار I1 با 89/1 کیلوگرم بر متر مکعب بیشترین و تیمار I4 با 09/1 کیلوگرم بر متر مکعب، کمترین کارایی مصرف آب را به خود اختصاص دادند. متوسط سه سالۀ حجم کل آب مصرف شده در طول دورۀ رشد (آبیاری و بارندگی) از تیمار I1 تا I4 به ترتیب برابر 4556، 5776، 6685 و 7713 مترمکعب در هکتار اندازه‌گیری شد. از نظر وزن هزاردانه، شاخص برداشت و درصد پروتئین دانه‌ها اختلاف بین تیمارهای آبیاری معنی‌دار نبود. تأثیر تیمارهای کودی تنها بر وزن هزاردانه معنی‌دار بوده و بر دیگر اجزای ‌عملکرد تأثیر معنی‌داری نشان ندادند. منبع کودی نیترات آمونیم با 91/41 گرم بیشترین و اوره با 03/41 گرم کمترین وزن هزاردانه را داشتند.